Ο προστάτης στον άντρα είναι ένας αδένας ο οποίος θα πρέπει να ελέγχεται από την ηλικία των 45-50 ετών ετησίως και για την πιθανότητα αναπτύξεως καρκινωμάτων.
O Καρκίνος του προστάτη και η συχνότητα αναπτύξεως του καρκίνου είναι αυξημένη για αυτόν ακριβώς τον λόγο θα πρέπει η παρακολούθηση να αποτελεί προτεραιότητα στον άντρα της ηλικίας αυτής.
Ο Ουρολόγος
Θα ζητήσει μία αιματολογική εξέταση που ονομάζεται PSA, η οποία και αφορά τον προστάτη, ενώ θα πρέπει να εξετάσει και κλινικά τον άντρα με την δακτυλική δια του ορθού εξέταση
Ειδικό προστατικό αντιγόνο , PSA
Το ειδικό προστατικό αντιγόνο (PSA) είναι μία γλυκοπρωτεΐνη που στους ανθρώπους κωδικοποιείται από το γονίδιο KLK3. Το γονίδιο KLK3 είναι μέλος της καλλικρεΐνης που σχετίζεται με την ομάδα της πεπτιδάσης η οποία εκκρίνεται από τα επιθηλιακά κύτταρα του προστάτη αδένα.
Που ανευρίσκεται
Το PSA κυκλοφορεί στο αίμα κυρίως με τη μορφή συμπλόκου με την α1-αντιχυμοτρυψίνη (ACT) ή την α2-μακροσφαιρίνη και σε μικρό ποσοστό ως ελεύθερο PSA (free-PSA).
Ο προστάτης αδένας
Ο προστάτης αδένας το PSA, που ρευστοποιεί το σπέρμα, επιτρέποντας έτσι στα σπερματοζωάρια την ελεύθερη και απρόσκοπτη κίνησή τους. Επίσης παίζει καθοριστικό ρόλο στη διάλυση της τραχηλικής βλέννης, επιτρέποντας έτσι την είσοδο του σπέρματος στον κόλπο της γυναίκας.
Καταστάσεις που μπορεί να αυξήσουν την τιμή του PSA
- Η ηλικία
- H καλοήθης υπερπλασία του προστάτη
- H προστατίτιδα, οξεία ή χρονία
- O καρκίνος του προστάτη
Ποια είναι η φυσιολογική τιμή του PSA;
Το PSA αυξάνεται με την ηλικία, τον όγκο του προστάτη, την προστατίτιδα και τον καρκίνο του προστάτη.Θα πρέπει, λοιπόν, να εκτιμηθούν όλα αυτά τα στοιχεία και ανάλογα να διαπιστωθεί η ορθότητα της τιμής του PSA. Tο PSA μπορεί να υπολογισθεί με μία απλή εξέταση αίματος.
Η δακτυλική εκτίμηση
Η δακτυλική εξέταση είναι η σπουδαιότερη διαγνωστική εξέταση για τον καρκίνο του προστάτη μαζί με την εκτίμηση του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA).
Με τη δακτυλική
Με τη δακτυλική δια του ορθού εξέταση ανευρίσκεται περιοχή του προστάτη αδένα σκληρή σαν πέτρα, με ασαφή ή και σαφή όρια η οποία κατά την ψηλάφηση είναι ανώδυνη ενώ άλλοτε παρατηρούνται ένα ή περισσότερα σκληρά οζίδια.
Η έκταση
Με τη δακτυλική εξέταση μπορεί να προσδιορισθεί επίσης η έκταση της νεοπλασίας, αν δηλαδή αφορά το τμήμα του λοβού του προστάτη ή αν καταλαμβάνει ολόκληρο το λοβό.
Επίσης μπορεί να εκτιμηθεί αν υπάρχει διήθηση της προστατικής κάψας ή ακόμη και των σπερματοδόχων κύστεων.
Θα πρέπει επίσης να τονιστεί πως η απουσία σκληρίας του προστάτη με τη ψηλάφηση δεν αποκλείει την πάθηση του καρκίνου του προστάτη, αφού το καρκίνωμα μπορεί να αναπτυχθεί εντός του οργάνου.
Σε αυτές, λοιπόν, τις περιπτώσεις μπορεί να εκτιμηθεί η εξέταση του PSA ολικού ή και του λόγου του ελεύθερου προς το ολικό PSA (free/total PSA) ενώ παράλληλα
θα μπορούσαν να διενεργηθούν ο διορθικός υπέρηχος ή το διορθικό έγχρωμο Doppler στον προστάτη αδένα και βέβαια επί αμφιβολίας θα πρέπει να προβεί ο Ουρολόγος σε βιοψία του οργάνου.
Το καρκίνωμα του προστάτη
Το καρκίνωμα του προστάτη δεν προκαλεί κάποια συμπτώματα καθότι στα αρχικά του στάδια εξελίσσεται βραδέως.
Έτσι, λοιπόν, θα πρέπει να διενεργείται προληπτικά ο έλεγχος που πρέπει με τη δακτυλική εξέταση και τον προσδιορισμό του PSA.
Η εξέλιξη της νόσου εξαρτάται από την εντόπιση, σε τι στάδιο δηλαδή βρίσκεται το καρκίνωμα όπως π.χ αν ανευρίσκεται σε αρχικά στάδια ή σε τοπικά προχωρημένο, μεταστάσεις κ.τ.λ
Η δακτυλική λοιπόν δια του ορθού εκτίμηση του προστάτη είναι μία πολύ σοβαρή εξέταση που προσφέρει πάρα πολλές και σημαντικές πληροφορίες.
Εφόσον οι πληροφορίες μας καθοδηγούν προς μία πιθανή κακοήθεια τότε ο Ουρολόγος θα πρέπει να προχωρήσει στην βιοψία του προστάτη.
Εφόσον το αποτέλεσμα είναι θετικό για καρκίνωμα διενεργείται η σταδιοποίηση του.
Ο Παθολογοανατόμος θα μας δώσει πληροφορίες πως όντως είναι καρκίνωμα δίδοντας πολλές πληροφορίες όπως είναι για παράγειγμα το Gleason score -Το σύστημα βαθμολόγησης Gleason.
Εν συνεχεία θα χρειασθούν αξονική τομογραφία και σπινθηρογράφημα οστών για την σταδιοποίηση της νόσο και με τα στοιχεία αυτά θα κριθεί και η ανάλογη θεραπεία του προβλήματος.
Το σύστημα βαθμολόγησης Gleason
Το σύστημα βαθμολόγησης Gleason χρησιμοποιείται στην αξιολόγηση της πρόγνωσης των ανδρών με καρκίνο του προστάτη.
Περιγράφει την ιστολογική εμφάνιση του προστατικού καρκίνου κάτω από μικρή μεγέθυνση, δηλαδή την αρχιτεκτονική του μορφή σε αντίθεση με την κυτταρολογική διαβάθμιση.
Το σύστημα Gleason
Το σύστημα Gleason σε σχέση και με άλλες παραμέτρους, προσδιορίζουν την έκταση, σταδιοποίηση και την πιθανή βιολογική συμπεριφορά
του καρκίνου του προστάτη, η οποία και αποτελεί βασική προϋπόθεση όσον αφορά την πρόγνωση αλλά και τις κατευθυντήριες προσεγγίσεις αντιμετώπισης και θεραπείας του καρκινώματος.
Το δείγμα του ιστού λαμβάνεται από τον προστάτη αδένα, βιοψία, και στη συνέχεια προσκομίζεται στον Παθολογο-ανατόμο ο οποίος και θα προσδιορίσει το score κακοήθειας κατά Gleason.
Διαβάθμιση κατά Gleason
- Βαθμός 1: Ο καρκινικός ιστός ομοιάζει αρκετά με το φυσιολογικό.
- Βαθμός 2: Το καρκίνωμα διατηρεί καλά σχηματισμένους ομοιάζοντες με τους φυσιολογικούς αδένες οι οποίοι ωστόσο είναι μεγαλύτεροι σε μέγεθος και εμφανίζουν ήπια διαταραχή.
- Βαθμός 3: Το καρκίνωμα εξακολουθεί να έχει αναγνωρίσιμη αδενική δομή παραταύτα παρουσιάζει αρχιτεκτονική διαταραχή. Σε μεγαλύτερη μεγέθυνση ορισμένα από τα κύτταρα αρχίζουν να διηθούν το γύρω ιστό.
- Βαθμός 4: Το καρκίνωμα διατηρεί ελάχιστους αδένες και απαρτίζεται κατά την πλειοψηφία του από διηθητικά κύτταρα.
- Βαθμός 5: Δεν υπάρχουν αναγνωρίσιμοι αδενικοί σχηματισμοί στον ιστό παρά μόνο επίπεδες αθροίσεις διηθητικών κυττάρων στο γύρω ιστό. Ενίοτε αναγνωρίζεται και η παθογνωμονική νέκρωση φαγεσωρικού τύπου (comedo necrosis).
Διαβάθμιση κατά Gleason
Το σύστημα διαβάθμισης κατά Gleason καθορίζεται από μια κλίμακα από το 1 έως το 5.
Ο καλά διαφοροποιημένος προστατικός καρκίνος δηλαδή Gleason grade 1 ή 2 χαρακτηρίζεται από πολυάριθμα ομοειδή αδένια με πολύ μικρές πυρηνικές αλλαγές.
Η διαβάθμιση που απαντάται συχνότερα είναι η 3. Η αλλοίωση αυτή επιδεικνύει τη μεγαλύτερη ποικιλομορφία στην αρχιτεκτονική, το μέγεθος των αδενίων, το σχήμα και τη φυσιολογία τους.
Η διαβαθμίσεις Gleason 4 και 5 αναπαριστούν πολύ επιθετικότερα νεοπλάσματα με αξιοσημείωτη κυτταρική ατυπία, όρια διηθημένα σε μεγάλο βαθμό, επέκταση στις σπερματοδόχους κύστεις και/ή μεταστατική εξάπλωση.
Το μοτίβο 5 κατά Gleason αποτελεί τον υψηλότερο βαθμό και περιλαμβάνει ένα συμπαγές μοτίβο με κεντρική νέκρωση ή μεμονωμένα διηθητικά κύτταρα.
Ο καρκίνος του προστάτη είναι συνήθως ετερογενής με δύο ή και περισσότερες διαβαθμίσεις Gleason σε ένα και μόνο όγκο.
Για τον παραπάνω λόγο ο Gleason επέλεξε να ενσωματώσει μία πρωτεύουσα και μία δευτερεύουσα διαβάθμιση στο σύστημα.
Έτσι, λοιπόν , οι πιθανοί συνδυασμοί της διαβάθμισης κατά Gleason κυμαίνονται από 2 (1 + 1) έως 10 (5 + 5).
Για παράδειγμα, αν ο πιο κοινός όγκος μοτίβο ήταν βαθμού 3 και το επόμενο πιο συνηθισμένο μοτίβο του όγκου ήταν 4ου βαθμού, το σκορ Gleason είναι 3 +4 = 7.
Καρκίνοι με μεγαλύτερο Gleason score είναι πιο επιθετικοί και έχουν χειρότερη πρόγνωση.
Δείτε επίσης τα παρακάτω ενδιαφέροντα άρθρα
[…] η συχνότητα αναπτύξεως του καρκίνου στον προστάτη είναι […]